Gençler arasında yeni kaygı “peniafobi” sessizce yayılıyor

Gençler arasında yeni bir kaygı türü sessizce ama ısrarla yayılıyor. Halk arasında hâlâ pek bilinmeyen peniafobi, yani yoksulluk veya yoksul kalma korkusu, gençler ve genç yetişkinler arasında giderek yaygınlaşıyor. Bu olgu, modern neslin köklü korkularını açığa çıkarıyor ve ciddi psikolojik sonuçlar doğuruyor.

SÜREKLİ BASKI ALTINDA OLAN BİR NESİL

Bu terim nadiren kullanılsa da, gerçekliği çok somuttur: Ekonomik, sosyal ve duygusal güvensizliklerle zaten boğuşan gençleri etkileyen felç edici bir kaygıdır.

Bir zamanlar marjinal bir olgu olan peniafobi, sonuçları giderek daha görünür hale geldikçe uzmanlar ve medya arasında giderek daha yaygın bir konu haline geliyor. Kronik strese, yeme bozukluklarına, uykusuzluğa ve hatta sosyal hayattan çekilmeye yol açabiliyor.

Bu kaygının yükselişi, içinde bulunduğu bağlam göz önünde bulundurulmadan anlaşılamaz. Covid-19 salgınından bu yana birçok genç aniden güvensizlik yaşadı: öğrenci işlerinin kaybı, kira ödeme sorunları… Bu deneyimler, kalıcı bir kırılganlık hissi ve ekonomik istikrarın tek bir günde çökebileceği korkusu bıraktı.

Baskı hem psikolojik hem de kültürel nitelikte ve baskın başarı, performans ve başarısızlık anlatılarıyla besleniyor. Çocuk psikiyatristi Marie-Rose Moro’nun yakın zamanda açıkladığı gibi, “başarı yarışı her şeyin çerçevesi haline geldi. Sanki ilk olma becerisindeki yetersizlik tüm hayatınızı sorgulatıyor”

SOSYAL MEDYANIN KAYGI YARATMADAKİ ROLÜ

Sosyal medya bu korkuyu daha da pekiştiriyor. Instagram, TikTok ve Snapchat, hayatın idealize edilmiş versiyonlarının hakimiyetinde: mükemmel daireler, egzotik seyahatler, lüks kıyafetler, hızlı profesyonel başarı. Birçok genç için bu dünya ulaşılmaz görünüyor ve kişisel bir başarısızlık veya geri kalmışlık hissi yaratıyor.

Bazıları için bu, çok kısa sürede belirli bir maddi standarda ulaşamazlarsa “hayatta başarısız olacakları” yönünde sürekli bir korkuya dönüşür. Başkalarıyla sürekli karşılaştırma yapma ve ekonomik gelecek hakkında genel bir karamsarlık, peniafobiyi duygusal stres için verimli bir zemin haline getirir.

ÇEŞİTLİ VE ÇOĞU ZAMAN GÖRÜNMEZ SEMPTOMLAR

Peniafobinin dramatik bir şekilde ortaya çıkması gerekmez. Genellikle günlük alışkanlıklarda gizlidir: harcamalardan kesinlikle kaçınma, aşırı tutumluluk, gelecek için bir “risk” teşkil ettiği için dışarı çıkmayı veya proje yapmayı reddetme. Bazılarında ise daha geniş kapsamlı duygusal rahatsızlıklar, yaygın anksiyete, yeme bozuklukları ve depresif bir dönem görülür.

Daha ciddi vakalarda korku, takıntılı düşünceler ve baş ağrısı, kronik yorgunluk veya çarpıntı gibi fiziksel semptomlarla birlikte bir saplantı halini alır. Sürekli tehdit hissi, geleceği sakin bir şekilde öngörmeyi zorlaştırır.

EKONOMİK GERİLEME KORKUSU NASIL GİDERİLİR?

Evrensel bir çözüm yok, ancak gençlerin istikrar duygusunu yeniden kazanmalarına yardımcı olabilecek birkaç adım var.

• Düşünce ve nefes yönetimi. Nefes egzersizleri ve meditasyon, ani kaygı patlamalarını hafifletebilir. Ayrıca, felaket düşüncelerini yeniden değerlendirmeye yönelik bilişsel çalışmalar, bunların yerine daha gerçekçi ve daha az tehdit edici yorumlar getirmeye yardımcı olabilir.
• Sosyal karşılaştırmalardan uzaklaşalım. Sosyal medyanın seçilmiş, stilize edilmiş bir gerçeklik sunduğunun farkında olmak önemlidir. Her yaşam yolunun kendine özgü bir ritmi vardır ve diğer insanların “başarıları” genellikle özenle kurgulanmış anların sonucudur.
• Kendi hızınıza saygı gösterin. Başarı tek bir zaman çizelgesine bağlı kalmaz. Aşamalılığa, sürece ve gelişime değer vermek, birçok gencin kendine yüklediği baskıyı önemli ölçüde azaltabilir.
• Profesyonel yardım. Daha ciddi vakalarda, bir psikolog veya psikiyatristle görüşmek, kaygının kökenlerini anlamanıza ve onu hafifletmek için stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.

ZAMANIMIZIN BİR UYARI SİNYALİ

Gençler arasında peniafobinin ortaya çıkışı sadece geçici bir eğilim değil, aynı zamanda bir uyarıdır. Geleceğe karşı köklü bir güvensizliğe, istikrarsızlık ve tehdit hissine işaret eder. Aynı zamanda, bugün agresif bir şekilde dayatılan toplumsal beklentilerin ve başarı modellerinin psikolojik yükünü de ortaya çıkarır, diye uyarıyor uzmanlar.