Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından paylaşılan “Temiz Havaya Sahip Şehirler” raporuna göre dünyada her 10 insandan 9’u, temiz havaya sahip bir şehirde yaşamıyor.
Söz konusu durumun ürkütücü olduğuna dikkat çeken DSÖ yetkilileri, bir şehrin temiz havaya sahip kabul edilmesi için aranan kriterlerde güncellemeye giderken, konuya ilişkin son çalışma Temiz Hava Hakkı Platformu’ndan (THHP) geldi. Yapılan değişikliklerin ardından yeni kriterlere göre Türkiye’deki 81 ilin havasını değerlendiren uzmanlar, yalnızca tek bir şehrin DSÖ standartlarına göre ‘temiz havaya sahip’ olarak tanımlanabileceğini aktardı.
TÜRKİYE’NİN EN TEMİZ HAVASI SİNOP’TA
Hava kirliliğini ölçmek için kullanılan PM10 verisini haritalaştıran Temiz Hava Hakkı Platformu yetkilileri, mavi olarak işaretlenen tek bölgenin Sinop olduğunu aktardı. Buna karşın rapora düşülen bilgilendirme notunda, Sinop’taki üç istasyondan yalnızca ikisinde yeterli veri bulunması ve il merkezindeki istasyonun eksik veri nedeniyle hesaplamaya dahil edilmemesi, bu sonucun Sinop’u tam olarak temsil etmediğini gösterdiği ifade edildi.
HAKKARİ LİSTEDEN ÇIKTI
Geçtiğimiz yıllarda aynı araştırmada Türkiye’de temiz havaya sahip tek şehir Hakkari çıkarken, DSÖ tarafından değiştirilen kriterlerin ardından Hakkari, temiz havaya sahip şehirler arasından çıkarıldı.
KİRLİ HAVANIN ETKİLERİ
Hava kirliliği üzerine çok sayıda çalışması bulunan Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gamze Varol, ülkede ölümlere neden olan risklerin tanımlandığını ifade ederek, “Uyku düzenini bozuyor, depresyona neden oluyor. Yeni açıklamalar bu yönde. Hatta şöyle çalışmalarda var; 2009 ve 2019 yıllarında Türkiye’de ölüme neden olan riskler tanımlanmış. Mesela hava kirliliği bunlara neden olan ilk 5 hastalık arasında yer alıyor ve bu çok önemli. Onun üstünde mesela tümörler, dolaşım sistemi hastalıkları, kronik akciğer hastalıklarının hepsi var. Dolayısıyla ülkemizde hava kirliliği hem yaşam kalitesini etkileyen, başta kanserler olmak üzere, sağlığımızı bu yönde etkileyen risklerin içinde yer alıyor” ifadelerini kullandı.