Merkez Bankası Planı Tuttu! Vatandaşın Borcu Patladı

Para maliyetinin yükselmesi, zamlar ve vergilerin vatandaşları zorlaması nedeniyle kredi kullanımı azaldı. Haziran sonu itibarıyla ihtiyaç kredisinde bileşik ortalama faiz oranı yüzde 74.6, ticari kredide ise yüzde 61.1’e yükseldi. TL krediler ikinci çeyrekte hız kesti. Ancak ortalama faiz oranları yüzde 8.5 – yüzde 9 dolayında seyreden döviz kredileri hızlı bir artış gösterdi. Ekonomi yönetiminin haziranda aldığı zorunlu karşılık önlemiyle döviz kredilerindeki artışın da hız kestiği gözlemlendi. 2024 yılının ilk yarısında bankaların toplam kredi hacmi 2 trilyon 173 milyar lira artış ve yüzde 18.6 büyüme ile 13 trilyon 803 milyar liraya ulaştı. 2023’ün ilk altı ayında ise toplam kredilerde yüzde 32 oranında büyüme görülmüştü.

HAZİRANDA DURMA NOKTASINA GELDİ

Altı aylık kredi büyümesinin 525 milyar 895 milyon liralık kısmı tüketici kredileri ve kredi kartlarında gözlenirken, ticari kredi hacmi de 1 trilyon 647 milyar lira arttı. Böylece bankacılık sektörünün tüketici kredileri ve bireysel kredi kartları hacmi yılın ilk altı ayında yüzde 19.70 büyüme ile 3 trilyon 195 milyar liraya, toplam ticari kredi hacmi ise yüzde 18.4 artışla 10 trilyon 609 milyar liraya ulaştı. TL krediler ilk çeyrekte yüzde 8.8 olurken, ikinci çeyrekte hız keserek yüzde 3.9’a geriledi. Aylık artış nisanda yüzde 0.2, mayısta yüzde 1.9, haziranda ise yüzde 1.7 oldu. Yabancı para kredileri ise dolar cinsinden ilk çeyrekte yüzde 4.6, ikinci çeyrekte hızlanarak yüzde 12.4 arttı. Döviz kredilerinde aylık artış nisanda yüzde 4.5, mayısta yüzde 6.8 olurken, haziranda alınan ek tedbirler neticesinde yüzde 0.7 ile durma noktasına geldi.

KREDİ KARTI HARCAMALARI HIZ KESMEDİ

Yılın ilk yarısında vatandaşın bankalara olan borçları büyük ölçüde kredi kartları kaynaklı gerçekleşti. Sene başında 1 trilyon 155 milyar lira olan bireysel kredi kartları hacmi haziran sonu itibarıyla 313 milyar 260 milyon liralık artış gösterdi. Böylece vatandaşın kart borcu yüzde 27.1 artışla 1 trilyon 468 milyar liraya çıktı. Taşıt, konut ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri ise altı ayda 212 milyar 634 milyon lira artışla yüzde 14.4 büyüyerek 1 trilyon 726 milyar liraya yükseldi. İlk çeyrekte kart harcamaları toplamı yıllık yüzde 122.2 artışla 3 trilyon lira, ikinci çeyrekte yıllık yüzde 99.1 artışla 3.6 trilyon lira tutarında gerçekleşti.