SGK borçlarında şaşırtıcı gerçek

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kabine toplantısının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a CHP’li belediyelerin SGK borçları için ‘silkele’ talimatı vermişti.

Erdoğan’ın talimatıyla harekete geçilmiş ve CHP’li belediyelerin iştirak şirketlerinin banka hesaplarına bloke ve haciz işlemleri uygulanmıştı.

Erdoğan SGK borçlarını gündeminde tutmaya devam ederken, Sayıştay raporları SGK primlerinin tahsilinin yeni bir konu olmadığını ve borçların AKP’nin belediyelerin büyük bölümünü yönettiği 2009’dan katlanarak bugüne geldiğini ortaya koyuyor.

Sayıştay raporlarına göre, yerel seçimler döneminde borçlar büyük artış gösteriyor.

2014 yılında yerel seçim süreçlerinde çoğunluğu AKP’li olan belediyelerin borçları artarken, 2019 yılındaki artış neredeyse yüzde yüze ulaşıyor.

29 Mart 2009 yeler seçimlerinde AKP aralarında bugün CHP yönetiminde bulunan İstanbul ve Ankara’nın da bulunduğu bin 889 belediye kazanırken, CHP 612, MHP 414 ve DTP ise 235 belediye kazanmıştı.

AKP’nin kazandığı belediyelerin 10’u büyükşehir olurken, CHP’nin 3, MHP ve DTP’nin bir büyükşehir belediyesi olmuştu.

Sayıştay’ın 2009 raporunda, belediyelerin 2008 yılında SGK’ya olan prim borcu 346 milyon 973 bin lira oldu.

Bu borcun 2024 Kasım ayı enflasyonu karşılığı ise 5 milyar 746 milyon 615 bin liraya denk geliyor. Borcun döviz karşılığı ise 226 milyon 572 bin dolar oldu. Enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 165 milyon 282 bin dolar oldu.

2010 yılına gelindiğinde ise borç artış göstererek, 569 milyon 402 bin lira oldu. Borcun bugünkü TL karşılığı 8 milyar 852 milyon oldu. 2010 yılı aralık ayında dolar cinsinden karşılığı 380 milyon 438 bin dolar olurken, Enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 253 milyon 58 bin dolar oldu.

2011 yılında 439 milyon 942 bin lira olan borcun, bugünün TL karşılığı ise 6 milyar 428 milyon 523 bin lira oldu. Borcun 31 Aralık 2010 günü dolar kuru karşılığı 284 milyon 328 bin dolara denk gelirken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 183 milyon 777 bin dolar oldu.

2012 yılına gelindiğinde, belediyelerin prim borcu 638 milyon 767 bin lira olurken, enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 8 milyar 450 milyon 838 bin lira oldu. Borcun 31 Aralık 2011 günü Merkez Bankası döviz kuru üzerinden dolar karşılığı 336 milyon 51 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 241 milyon 590 bin dolar oldu.

2013 yılında SGK borcu 820 milyon 778 bin lira olurken, enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 10 milyar 228 milyon 372 bin lira oldu. Tutarın 31 Aralık 2012 Merkez Bankası döviz kuru karşılığı 458 milyon 817 bin dolar oldu. Enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 292 milyon 406 bin dolar oldu.

2014 yılında SGK borcu 796 milyon 469 bin lira olurken, enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 9 milyar 241 milyon 523 bin lira oldu. Tutarın 31 Aralık 2013 Merkez Bankası döviz kuru karşılığı 372 milyon 617 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 264 milyon 194 bin dolar oldu.

2014: Yerel seçimlerin ardından tablo

30 Mart 2014 tarihinde Türkiye yeniden sandık başına giderek yerel yöneticileri belirledi. Bu seçimden de birinci çıkan AKP yine Ankara ve İstanbul dahil 18 büyükşehir belediyesi kazandı. CHP 6, MHP3, BDP 2 ve Bağımsızlar bir büyükşehir belediyesi kazandı. AKP seçimlerden birinci çıkarak en fazla belediye kazanan parti oldu.

Yerel seçimlerin ardından 2015 yılında borç tutarı 200 milyon liraya yakın artarken, 994 milyon 554 bin liralık SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 10 milyar 668 milyon 330 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2014 kuruyla borcun döviz karşılığı 426 milyon 6 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 304 milyon 983 bin dolar oldu.

2016 yılına gelindiğinde ise borç tutarı 942 milyon 391 bin lira olurken, SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 9 milyar 290 milyon 456 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2015 kuruyla borcun döviz karşılığı 321 milyon 887 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 265 milyon 593 bin dolar oldu.

2017 yılına gelindiğinde borç tutarı 947 milyon 720 bin lira olurken, SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 8 milyar 608 milyon 429 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2016 kuruyla borcun döviz karşılığı 268 milyon 415 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 246 milyon 95 bin dolar oldu.

Türkiye’nin başkanlık sistemine geçtiği ve Erdoğan’ın ilk başkan olarak seçildiği 2018 yılına gelindiğinde borç tutarı büyük bir artış gösterdi. Borç 2 milyar 399 milyon 612 bin lira olurken, SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 19 milyar 475 milyon 34 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2017 kuruyla borcun döviz karşılığı 634 milyon 96 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 556 milyon 747 bin dolar oldu.

Türkiye’nin başkanlık sistemiyle yönetildiği ilk yıl olan 2018 yılı biterken, 2019 yılında yayımlanan raporda borç tutarı 4 milyar 351 milyon 771 bin lira olurken, SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 29 milyar 358 milyon 323 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2018 kuruyla borcun döviz karşılığı 821 milyon 336 bin dolar olurken, enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 839 milyon 288 bin dolar oldu.

2019 yerel seçimleri: Belediyeler ve borçlar CHP’ye geçti

Türkiye 2019 yılında bir kez daha yerel seçimler için sandık başına gitti. Sandık başına giden seçmenin önceki dönemlere göre tercihleri değişerek, Millet İttifakı adına birçok büyükşehirde seçime katılan CHP’ye yöneldi. Bu seçimlerde AKP yine birinci olup en fazla belediye kazanan parti olurken, büyükşehirlerin ciddi bölümü CHP’ye geçti. AKP 15 büyükşehir belediyesi kazanırken, Ankara ve İstanbul’un da aralarında bulunduğu 11 büyükşehir belediyesini CHP kazandı. HDP 3, MHP bir büyükşehir belediyesi kazandı.

CHP’li yöneticilerin koltuklarına oturduğu 2019 yılının ardından 2020 yılında yayımlanan Sayıştay raporlarına göre borç tutarı artarak 5 milyar 962 milyon 888 bin lira olurken, SGK prim borcunun enflasyon hesabıyla bugünkü karşılığı 35 milyar 969 milyon 954 bin lira oldu. Merkez Bankasının 31 Aralık 2019 kuruyla borcun döviz karşılığı ilk kez milyar dolara ulaşarak 1 milyar 551 bin dolar oldu. Enflasyon üzerinden ortaya çıkan tutarın bugünkü döviz kuru karşılığı ise 1 milyar 29 milyon 183 bin dolar oldu.