2024 yılı, milyonlarca emekli adayı için zamlı maaşlar ve prim borçlanma fırsatlarıyla öne çıkıyor. Uzmanlara göre, 2024’te emekli olanlar, 2025 yılına göre yaklaşık yüzde 30 daha yüksek maaş alacak. Bu fark, emekli maaşlarını ömür boyu etkileyecek. Peki, emeklilik hakkı kazanmış veya bu yıl kazanacak olanlar ne yapmalı? Dilekçe verme tarihi konusunda hangi faktörler dikkate alınmalı?
Emeklilik dilekçesinin verildiği tarih, maaşta yüzde 30-35’lik bir fark yaratabilir. Bu durum, vatandaşlarda kafalarda soru işaretlerine yol açtı. Uzmanlar, maaş farkının yasal düzenlemelerden kaynaklandığını ve mantıksız görünse de bu farkın 2024 yılı için avantajlı olacağını belirtiyor. Özellikle 2024 yılındaki maaş artışları nedeniyle, emeklilik dilekçesi verenlerin tarih seçiminde dikkatli olmaları gerektiği vurgulanıyor.
Enflasyon oranları yüzde 3-5 arasında seyrettiğinde, dilekçe tarihinin emekli maaşına etkisi sınırlı kalır. Ancak enflasyon yüksek seyrederse, sonraki yıllarda benzer oranlar devam ederse, dilekçe tarihinin maaş üzerindeki etkisi oldukça az olur.
2024 yılı, SSK ve BAĞ-KUR emeklileri için büyük bir maaş artışı dönemi oldu. Ocak ayında yapılan maaş zammı sadece enflasyon oranını değil, aynı zamanda enflasyonu aşan bir artış sağladı. Uzmanlar, 2023’ün ikinci yarısındaki enflasyonun yüzde 37,57 olduğunu hatırlatarak, “Normalde emekli maaşlarının bu oranda artması bekleniyordu. Ancak hükümetin aldığı karar ile artış yüzde 49,25 olarak belirlendi. Bu, emekliler için önemli bir iyileştirme oldu” şeklinde yorum yapıyor.
Emekli maaşlarını daha iyi anlayabilmek için hesaplama yöntemlerine göz atmak önemli. Uzmanlar, emekli maaşının temelinde prime esas kazanç ve prim gün sayısının yattığını belirtiyor. Ayrıca, çalışanın Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen kazançları, brüt ücret olarak ifade ediliyor ve prim gün sayısı, maaşın belirlenmesinde önemli rol oynuyor. Aylık Bağlama Oranı (ABO) da emekli maaşını etkileyen bir diğer kritik faktör.
YÜZDE 30 ORANINDA MAAŞ FARKI
2024 yılındaki maaş artışlarını daha net anlamak için bir örnek üzerinden değerlendirelim. Diyelim ki bir kişinin emekli maaşı, 31 Aralık 2024 tarihine kadar dilekçe verildiğinde 16 bin 612 TL. Bu maaş, Ocak ayında yapılan zammın ardından 24 bin 793 TL’ye yükseliyor. Temmuz’daki zammın ardından ise 30.925 TL olacak. Eğer Temmuz-Aralık döneminde enflasyon yüzde 10 olursa, kişi 31 Aralık 2024’ten önce dilekçe verirse Ocak ayında maaşı 34 bin 016 TL olacak.
Ancak, dilekçe 1 Ocak 2025’ten sonra verildiğinde, maaş artışı yüzde 39,2 ile 23 bin124 TL, yüzde 44,72 ile 24 bin 040 TL arasında olacak. Ocak ayında, bu yılın ikinci yarısındaki yüzde 10’luk enflasyon artışı dikkate alındığında, maaş sırasıyla 25 bin 436 TL veya 26 bin 623 TL olacak.
Bu durumda, 31 Aralık 2024’te dilekçe veren kişi Ocak 2025’te 34 bin 016 TL maaş alırken, 1 Ocak 2025’ten sonra dilekçe veren kişi maaş olarak 25.436 TL ile 26.623 TL arasında kalacak. Yani, maaş farkı yaklaşık 10 bin TL kadar artabilir. Uzmanlar, bu farkın kapatılmasının oldukça zor olduğunu belirtiyor ve “Bunun telafisi, ancak önümüzdeki 3-4 yıl boyunca enflasyonun yüksek seyrettiği bir durumda mümkün olabilir” diyor.
KAMU İŞÇİLERİ İÇİN ÖZEL DURUM
Kamu işçileri için önemli bir avantaj da bulunuyor. Kamu işçileri, 14 Ocak 2025’e kadar dilekçe verdiklerinde, bu dilekçe 31 Aralık 2024 olarak kabul edilecektir. Böylece, kamu işçileri 14 Ocak tarihini bekleyerek kıdem tazminatı tavanındaki artıştan yararlanacak ve daha avantajlı bir maaşla emekli olacaklardır.