Güller Sokağı…

1943 yılında Alman kadınları Berlin’de, Nazilere karşı ilk toplu ‘sivil direnişi’ Güller Sokağı’nda gerçekleştirdi.

Yıllar önce okumuş olduğum bir kitap ilgimi çekti ve tekrar önemli yerlerini gözden geçirmeye karar verdim.

Zihnimde yer işgal eden bu kitap; ‘’Sivil Direniş Neden İşe Yarar ? – Şiddetsiz Çatışmanın Stratejik Mantığı / Erica Chenoweth ve Maria J. Stephan – Phoenıx Yayınevi)

1900 – 2006 yılları arasında dünyada oluşan 323 adet şiddetli/şiddetsiz direniş hareketlerinin, sosyolojik ve toplumsal açıdan analizini içeren bu kitabı okuyun derim.

Şiddet içeren ve şiddet içermeyen toplumsal olayların, sonuçları ve yarattığı oluşumlar, bizler için düşünülmeli ve analizi gerektirmektedir.

***

Güller Sokağı eylemlerini ele almadan önce, Anayasamızda yer alan bir maddenin günümüze dair önemini düşünerek bir kez daha okuyalım mı ?

Anayasa 34. Madde ; ‘’Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir.

Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla ve kanunla sınırlanabilir.’’

***

1933 yılında iktidarı ele geçiren Hitler’in en başta yaptıkları, Yahudi ve muhalifleri tutuklayıp, gaz odalarına veya toplama kamplarına göndermek ayrıca tüm parti, sendika ve dernekleri kapatmaktır.

Kendisine tanınan ‘Yetki Kanunu’ ile Adolf Hitler‘e, parlamentonun müdahalesi olmaksızın kanun çıkarma yetkisi tanınmıştı.

Evet, Hitler parlamentonun izni veya denetimi olmaksızın anayasaya da aykırı olsa da, böylelikle tek başına yasa çıkarma yetkisine sahip olmuştu.

Bu ‘Yetki Kanunu’ sayesinde Hitler, anayasal hak olarak ‘diktatörlük’ yetkisini sonuna kadar kullanma yoluna gitti.

Naziler, ‘Holokost katliamı’ olarak bilinen bu tarihin kara sayfasında, yaklaşık 6 milyon Yahudi ile birlikte çok sayıda roman, eş çinsel ve engelli/sakat kişiyi sistemli bir şekilde de katlettiler.

***

Güller Sokağı (Rosenstrasse) eylemlerinde ‘Aryan’ Alman kadınların, çocukları ile birlikte Yahudi eşlerini kurtarmak amacıyla topluca yaptıkları ‘’şiddet içermeyen sivil direniş eylemi’’ amacına ulaştı mı ? ve eşlerini hapishaneden bu yolla nasıl kurtardılar ?

Yaklaşık 2 bin civarı Yahudi erkeği, eşlerinin yanında gözaltına alındı. Eşlerinin toplama kamplarına götürülmek üzere hapishanelere konulması, Alman kadınlarını birlikte şiddet içermeyen gösterilerde buluşturdu.

***

Hapishane önüne, çocukları ve akrabaları ile gelen binlerce kadın, dondurucu soğuklarda eşleri lehine çeşitli sloganlar atarak 1 hafta boyunca eylemlerini durmaksızın sürdürdüler.

Direnişin giderek şiddetini arttırması sonucu Gestapo polisi, kadınlar ile hapishane arasına bir barikat kurarak eylemleri durdurmaya çalıştı ama başaramadı.

Ailelerinin varlığını korumak için kadınların yaptıkları şiddetsiz eylemler sonucu, Nazi Almanya’sının ‘’Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı Goebels’i’’ tedirgin etti daha doğrusu korkuttu.

Hatta şiddet kullanma ve öldürülme ikazlarına karşın kadınların, çocukları ile dik durmaları, Gestapo elemanlarına geri adım attırdı ve Alman kadınları, ailecek galip geldiler.

Gösterilerin uzaması ve sonuçta kamuoyu oluşması sebebiyle bu riski daha fazla üstlenmek istemeyen Gestapo polisi, Goebels’in talimatı ile Yahudi eşlerini serbest bıraktılar.

***

Alman faşizminin, Yahudilere karşı başlattığı utanç verici soykırımda, Yahudi olan eşlerini ‘’şiddete başvurmadan, sivil direniş’’ yöntemi ile hapisaneden kurtaran bu kadınlar, dünya tarihinde ilk ve tek özel örnek olmuştur.

Demek ki, şiddet içermeyen sivil direnişin, çeşitli eylemlerle de sonuca varılabiliyor olması Güller Sokağı eylemleri ile dünyaya kanıtlanmıştır.

Sağlık, sevgi ve hoşgörü ile kalınız…