Covid-19 salgını ve sağlık çalışanlarımız… (II)

Covid-19 virüsü, tüm toplumu tehdit ederek, panik ve strese sebep olmaktadır. Bu sebeple, bizlerin oluşturacağı yardımlaşma ve dayanışma bilinci bu hastalıkla baş etmede çok önemlidir.

Covid-19 süresince sağlık çalışanlarımızın yanında görevli bulunan idari – işletme – hizmet personeli ile güvenlik görevlileri de, bu salgından olumsuz etkilenerek yaşamlarını ve sağlıklarını kaybetmişlerdir.

Tam kapasiteyle ve çok iyi odaklanarak çalışabilmek için sağlık profesyonelleri kurumlarının kendilerine ve ailelerine destek olacağına ilişkin kesin bir güvence isterler. Bu güvence, kaygılarının dinlenmesini, onları korumak ve Covid-19 ile enfekte olmalarını önlemek için olanaklı olan her şeyin yapılmasını ve enfekte olurlarsa, bağlı oldukları kurumların onları ve ailelerini tıbbi ve sosyal olarak her iki açıdan da destekleyeceğinden emin olmayı içermektedir. (1)

Sağlık çalışanlarımız bu süreçte, mesai saatlerinin uzunluğu ve stresli olması, kendi sağlıklarını bile tehlikeye atarak yoğun çalışma temposuna uyma, dayanıklılık güçlerini de olumsuz etkiyebilmektedir.

Covid-19 hastalığının en yaygın semptomları arasında ateş, öksürük, bitkinlik, nefes darlığı, koku ve tat kaybı bulunuyor. (2)

Covid-19 süresince okulların ve kreşlerin tatil olması sebebiyle sağlık çalışanları için çocuklarının bakımında ciddi bir sorun olmuştur. Ayrıca, tayin, istifa ve yıllık izinlerinin dondurulması onlardaki tükenmişliği daha da arttırmıştır.

Tükenmişlikte gözlenebilen belirtiler şunlardır: Yorgunluk, uykusuzluk, unutkanlık ve dikkat dağınıklığı, bedensel şikayetler, sık hastalanma, ruhsal tepkiler. (3)

Sağlık çalışanlarının tükenmişliğini arttıran maddeler arasında hastaların acı çekmesine ve hasta ölümlerine şahitlik etmek, hasta ve hasta yakınlarıyla yaşanılan tartışmalar, hasta yoğunluğu, personel yetersizliği, ücret yetersizliği, çalışma ortamındaki kişilerarası çatışmalar ve rol belirsizlikleri sayılabilir. İçinde bulunduğumuz pandemi süreci ile birlikte artan iş gücü ve değişen çalışma koşulları bu süreçte yaşanan tükenmişliği belirgin olarak arttırmıştır.  (4)

Pandemi döneminde sağlık çalışanlarının ruhsal sorun yaşamalarının önüne geçilebilmesi için Sağlık Bakanlığına önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir. Sağlık çalışanlarının ruh sağlığını koruma açısından yapılacakların başında, kişisel koruyucu donanım ve ekipmanın yeterli düzeyde sağlanması ve çalışma ortamında hastalanma riskini en az düzeyde tutacak önlemlerin alınması gelmektedir. (5)

Sağlık çalışanları yoğun psikolojik baskı altında olduğu görülmektedir. Sağlık çalışanlarının motivasyonunun artırılması sürecin yönetilmesine katkı sağlayacaktır. (6)

Ön saflarda çalışacak personelin önceden eğitilmesi hazır oluşluk açısından önemlidir (hastalık, ekipman, korunma, ortaya çıkabilecek psikolojik tepkiler vb). İyi hazırlanmayan ve güçlendirilmeyen ekiplerle çalışma düzenini ve güven ortamını sağlamak oldukça zordur. Enfeksiyon kontrolü konusunda kapsamlı ve tekrarlayıcı eğitimler ve kişisel koruyucu ekipmanların nasıl kullanılacağını öğrenmek sağlık çalışanlarının kişisel güvenlikleri hakkında daha emin olmalarını ve bu durumu sürdürebilmelerini sağlar. (7)

Sunulan bulgular ışığında, pandemi etkilerinden özellikle psikolojik etki düzeyinin hatırlama özellikleri ve baş etme becerileri ile ilişkisi göz önüne alındığında, sağlık çalışanlarının psikolojik kaynaklarını arttırmaya yönelik müdahele ve destek planlarının önemine işaret etmektedir. (8)

Sağlık çalışanlarımız bu süreçte, yüksek iş gücü ile uğraşırken bir de kendilerine yönelik şiddet ile karşı karşıyadırlar. Toplumsal olay ve barış açısından öncelikle bu şiddet olaylarının öncelikle önlenmesi gereklidir.

Covid-19 süresince, sağlık çalışanlarının ruhsal açıdan olumsuz etkilenmelerini minumum seviyeye indirmek için ruh sağlığı hekimlerinin yardımına ihtiyaçları vardır.

Tüm sağlık personelimizin bu salgın süresince emek yoğun çalışma temposu içerisinde hak ettikleri, fazla mesai, ‘’3600 ek gösterge’’ (ögretmeler, emniyet görevlileri dahil),  yakalandıkları hastalıklar sebebiyle görevlerinin ‘’meslek hastalığı’’ sayılması, can güvenlikleri için emniyet  tedbirlerinin arttırılması vb. istekleri acilen uygulamaya geçirilmelidir.

Sağlık, sevgi ve hoşgörü ile kalınız…

KAYNAKÇA:

1) Baki, Seher, Uzm.Dr. , Piyal Birgül Prof.Dr. (2020). ‘’Covid-19 Pandemisi ve Benzeri Olağanüstü Durumlarda Sağlık Çalışanları Açısından İş-Aile Çatışması’’ . ‘’Sağlık ve Toplum  Covid Özel Sayı Temmuz – 2020’’  s 119-123

2) Bakırcı, Mert Çağrı.(2020). ‘’Evrim,Evrim: Her Yerde İşliyor’’ Ed. O. Şadi Yenen & Selim Badur ‘’ Pandemi ve Covid 19’’  s. 61. İstanbul:Ayrıntı Yayınları.

3) Küçükparlak, İlker, Dr..‘’ Covid-19 Salgınında Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlikten Korunma Rehberi’’

4)  Güvenç, Rengin Dr. Baltacı Ersin Dr. (2020). ‘’Covıd-19 ve Sağlık Çalışanlarının Ruh Sağlığı’’. ‘’ Türk Tabipler Birlği / Covid-19 Pandemisi  Altıncı Ay Değerlendirme Raporu’’.  s 349-354

5) Tükel, Raşit, Prof. Dr. (2020). ‘’Salgının Sağlık Çalışanları Üzerine Ruhsal Etkileri’’. ‘’Hekim Sözü Eylül-Ekim 2020’’. s 21-23

6) Ozer, Kubilay, Asistant Professor (2020).  ‘’Sağlık  Çalışanlarında Covid-19 Salgınıyla İlişkili Algıların  Stres Düzeyi Bağlamında İncelenmesi’’ . ‘’Socıal Mentalıty And Researcher Thinkers Journal’’. 2020; 6(36); s 1725-1733

7)  Oflaz, Fahriye. Doç.Dr.(2020). ‘’COVID-19 ve  Sağlık Çalışanlarının Ruh Sağlığı’’

8) Öner, Sezin Dr..‘’Covid-19’un Sağlık Çalışanları Üzerindeki Travmatik Etkisinin Bellek Çerçevesinde Boylamsal Olarak İncelenmesi’’