Günümüzden tam 100 yıl önce keşfedilen Metformin ilk kez 1950’li yıllarda insanlarda denemeye başlanmış, 1957 yılında Fransa’da ve sonraki yıllarda tüm dünyada yaygın kullanıma girmiştir. Çok sayıda farklı isimle üretilen, kimisi 500 mg, kimisi 850 mg ve çoğu 1000 mg olan ilaçtan bahsediyorum.
Metformin insülin direncini azaltır. Özellikle obez tip 2 diyabetin ilk basamak ilacıdır. Obezite ve insülin direnciyle birlikte görülen polikistik over hastalığının da temel ilacıdır.
Aslında şeker hastalığı ilacıdır ama son yıllarda gizli şekeri olanlarda da kullanılabileceğine dair çalışmalar vardır. Gizli şekerin çözümünde aslolan yaşam tarzı değişikliğidir. Gizli şekeri olan kişilerde yaşam tarzı değişikliği ile birlikte bu ilacın kullanılıp kullanılamayacağına hekim ve hastası birlikte karar vermelidir.
Metformin isimli ilacın toplumda çok bilinmeyen ama tıp dünyasında büyük ilgi gören bir özelliği de kanser çalışmaları konusundaki olumlu sonuçlardır. Bu maddenin tümör hücrelerinin büyümesini yavaşlatabileceği veya engelleyebileceği görülmüştür. Kanser tanılı hastaların hayatta kalma şansını arttırabileceğini gösteren çalışmalar da vardır. Kanıt değeri en yüksek çalışma tipi olarak kabul edilen meta analiz çalışmalarında özellikle kolorektal (kalın bağırsak ve rektum) kanser riskini azalttığı gösterilmiştir. Metforminin kanser konusundaki olumlu etkisinin nedenleri henüz tam anlaşılmış değildir.
Metforminin yan etkileri sindirim sistemi ile ilgilidir. Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, iştah kaybı, ağızda metalik bir tat gibi yan etkiler (hepsi birden değil) az ya da çok, hastaların hemen hemen yarısında görülebilir. Küçük dozla başlayıp kademeli doz artışı yapıldığında ve aşırı işlem görmüş karbonhidrat tüketimi azaltıldığında bu yan etkiler çok daha az görülür. Yan etkiler birçok hastada zamanla geçer. Çok az sayıdaki hastada ise ilacın bırakılması gerekebilir.
Bu ilaç böbrek yetmezliğine neden olmaz ama başta şeker hastalığı ve hipertansiyon olmak üzere herhangi bir nedenle böbrek yetmezliği oluştuğunda kullanılamaz. Çünkü bu hastalarda Metformin vücutta birikebilir, laktik asidoz adı verilen bir sağlık sorununa yol açabilir.
Sağlıklı ve mutlu kalmanız dileğiyle…