Can boğazdan gider!

Hayvan deneylerinde, % 25 kadar bir kalori kısıtlaması sayesinde yaşam süresinin uzadığı görülünce benzer durumun insanlar için de geçerli olup olmayacağı merak edilerek yapılan bir çalışmadan söz etmek istiyorum bu makalemde.

Beslenmede sadece bu kadarcık bir vaz geçiş sayesinde, bir yılın sonunda metabolik olayların yansıtıcısı olan şeker, kolesterol ve insülin düzeyi gibi değerlerde düzelme başlıyor.

Uzun ömürlü insanların özellikle şeker ve insülin düzeylerinin ortalama ömür yaşayan insanlardan çok daha düşük olduğu gerçeğini göz önüne aldığımızda metabolik değerlerdeki bu iyileşmeye bağlı olarak şeker hastalığı, obezite, kanser, Alzheimer hastalığı, hatta yaşlanma sürecinin temel nedeni olan kronik inflamasyon sürecinin yavaşlatılabileceğini de söyleyebiliriz.

İnsanlarda yapılan karşılaştırmalı bir çalışmada başlangıçta % 25’lik bir kalori kısıtlaması hedeflenmişse de ortalama olarak % 15 kadar bir kısıtlama gerçekleştirilebilmiş. Bu sayede birinci yılın sonunda katılımcılar ortalama 9 kg. kadar zayıflamışlar.

Bu durumu daha az yakıt tüketimi gibi de düşünebiliriz. Daha az kalori alınması, daha az enerji tüketimi ve daha düşük seyirli bir metabolik çalışma anlamına gelmekte. Metabolik çalışma daha düşük seyirli olunca yani oksidatif stres azalınca kanda daha az metabolik yan ürün (kronik inflamasyonu hızlandıran ürünler) oluşmakta.

Bu çalışmada işte bu yan ürünlerin daha az oluştuğu idrar testleri ile de ortaya konmuş. Sadece kalori kısıtlaması ile elde edilen bu sonucun, 90’lı hatta 100’lü yaşlara ulaşan insanlarda elde edilen laboratuvar sonuçları ile benzediği de ortaya çıkmış.

Hipotiroidisi olan kişilerin metabolik hızlarının yavaş olması kilo almalarını kolaylaştırabilse de bu kişiler daha az kalori tüketerek ve daha çok hareket ederek bunu engelleyebilirler.

Hastalık nedeniyle değil de daha az kalori alınarak metabolizma yavaşlatıldığında, az önce anlatmış olduğum nedenle daha uzun ve daha sağlıklı bir yaşam şansı kazanılabilir.

Sağlıklı ve uzun yaşamda genetik faktörlerin eskiden sanıldığından daha az etkili olduğu da çok büyük bir çalışma ile ortaya konmuş durumda.

Doğal yaşamdan bazı örnekler de bu sonuçları destekliyor. Kalbi yavaş atan, ağır hareket eden yani metabolizmaları yavaş olan canlılar uzun yaşarken, kalbi hızlı atan, çok hızlı koşan hayvanlar o kadar da uzun yaşamıyor.

Daha az kalori sayesinde metabolik hızın ve oksidatif stresin azaltılması bu çalışmanın bize verdiği temel mesajın tıp diliyle ifadesidir.

Sözlerime son verirken, özetle belirtmek isterim ki; daha az yemek vücutta enerji tüketimi sırasında ortaya çıkan zararlı yan ürünlerin daha az üretilmesi ve dolayısıyla da daha uzun ve daha sağlıklı bir yaşam anlamına gelmekte.

Selam ve saygılarımla.